Rodzaje szat liturgicznych

Bogactwo szat liturgicznych wynika z różnorodności posług pełnionych przez kapłanów. Szata liturgiczna, czyli rodzaj odzieży zakładanej podczas liturgii, ma na celu wskazanie i podkreślenie funkcji ubranej w nią osoby. Szaty liturgiczne od wieków symbolizują śmierć Chrystusa na krzyżu oraz czystość moralną tych, przez których są noszone. Na rynku dostępny jest szeroki wybór wykonanych z najlepszej jakości materiałów szat liturgicznych w różnych wersjach i rozmiarach. Rozumiejąc, jak ważną rolę odzież ta odgrywają w Kościele, firmy zajmujące się jej szyciem lub dystrybucją dokładają wszelkich starań, aby prezentowała się godnie i odpowiednio do sytuacji.

Typy szat liturgicznych

W obecnych czasach w Kościele rzymskokatolickim duchowni noszą następujące szaty liturgiczne:

• określany mianem przyłbicy zbawienia humerał, czyli białą, prostokątną, uszytą z lnu, zawiązywaną na piersiach chustę, która okrywa szyję i ramiona kapłana; humerał pochodzi od chusty zakładanej przez członków starożytnych elit; od VIII wieku pełni w Kościele funkcję szaty liturgicznej; humerał rzadko posiada jakiekolwiek zdobienia, wyróżnia go prostota wykonania; chroni przed zakusami diabła,
• albę, czyli długą, białą, tradycyjnie lnianą szatę, za której pierwowzór uznaje się rzymską tunikę; alba służy jako strój dla duchownych oraz innych osób pełniących funkcje liturgiczne podczas mszy świętej, w tym ministrantów, akolitów, lektorów; można ją przepasać cingulum będącym pasem lub grubym sznurem z frędzlami na obu końcach, który symbolizuje wstrzemięźliwość i panowanie nad pragnieniami cielesnymi, alba natomiast oddaje czystość duszy,
• powstałą ze skrócenia alby komżę kapłańską oraz ministrancką; komża stanowi białą szatę o szerokich rękawach ubieraną między innymi przez chórzystów kościelnych; komży nie można zakładać zamiast alby podczas noszenia ornatu, dalmatyki, stuły, nie wolno również odprawiać w niej nabożeństwa,
• stułę, czyli długą szarfę zakładaną przez duchownego do mszy świętej i innych czynności liturgicznych; wstęga ta jest noszona na szyi, a jej końce zwisają swobodnie na piersiach; kolor stuły podobnie jak barwa kapy czy ornatu zależy od obchodu liturgicznego lub od spełnianego obrzędu; stuła stanowi symbol łaski uświęcającej i godności urzędu kapłańskiego,
• zwaną nieszpornikiem kapę, inaczej pluwiał, noszoną przez księdza poza mszą świętą, w tym podczas sprawowania sakramentu chrztu oraz małżeństwa; kapa stanowi rodzaj długiej peleryny,
• dalmatykę, która była pierwotnie świeckim strojem mieszkańców Dalmacji, a obecnie jest zakładana do mszy świętej przez diakonów i biskupów; ta długa szata radości wyraża zaszczyt diakona usługującego Chrystusowi Eucharystycznemu oraz symbolizuje nadprzyrodzoną sprawiedliwość,
• ornat, czyli główną szatę liturgiczną zakładaną przez kapłana do mszy świętej; ornat powstał z płaszcza rzymskiego, obecnie składa się z dwóch płat materiałów; występuje w wielu kolorach dobieranych w zależności od okresu liturgicznego lub wspomnienia dnia; stanowi symbol ofiary ukrzyżowanego Chrystusa, oddanej służby Bogu, kapłańskich obowiązków i godności.